de eerste republiek
> overzichtspagina / voorpagina / recent repertoire / de vere bulletin / agenda / affiches / associaties / electronische post/ felix meritis / l ijst van stukken / tooneelcatalogus / zuilenzaal / reservepagina / grafiek / de eerste republiek/ verwanten/ politiek subsidie en pamfletten/ film en fotoo album<



hoofdstuk 1: wat is de republiek?

de (eerste) republiek werd eind 1992 opgericht door jan joris lamers. lamers maakt deel uit van maatschappij discordia dat al sinds de oprichting in 1982 domicilie houdt op de bovenste verdieping van het felix meritisgebouw. bij de oprichting waren eveneens betrokken: marien jongewaard en otto valkman van nieuw west, gerardjan rijnders en titus muizelaar van toneelgroep amsterdam, elske van de hulst van felix meritis. de republiek is een doorlopende coproductie van felix meritis en maatschappij discordia waaraan door een groot aantal andere instituten, gezelschappen en kunstenaars in wisselende mate op ad-hoc basis wordt bijgedragen.

uitgangspunten

[artistieke vrijplaats]
doel van de republiek is om werk mogelijk te maken dat artistiek van vitaal belang is maar dat -om wat voor reden dan ook- binnen de reguliere kaders niet tot stand komt. in de republiek worden de termen uitsluitend bepaald door de kunstenaars en de kunst zelf. managers, reisschema's, regelgevers, artistiek begeleiders, uitbaters of andere omgevingsfactoren die alle facetten van het artistieke proces in toenemende mate zijn gaan beïnvloeden, spelen in de republiek geen rol. de republiek is een vrijplaats waarin noodzakelijk artistiek werk meteen gedaan kan worden op het moment dat het aan de orde is en waar zonder burocratische belemmeringen kunstenaars uit verschillende circuits, disciplines en generaties -gesubsidieerd en niet gesusidieerd- kunnen (samen-)werken onder voorwaarden die zijzelf met elkaar scheppen. zo'n gedeelde artistieke vrijplaats is in deze tijd voor een artistiek gezond klimaat even onontbeerlijk als zuurstof voor de longen.

[kollektieve investering]
in de visie van de oprichters is een permanente mate van 'werkplaatsachtig' artistiek ondernemerschap in beginsel een verantwoordelijkheid van alle structureel gesubsidieerden. met de oprichting van de republiek zijn er structurele faciliteiten geschapen waarbinnen door allerlei personen en partners ongebonden kan worden (samen-)gewerkt. u kunt dat zien als een broodnodige en gedeelde investering in een kollektief artistiek proces,dat niemand toebehoort behalve hen die het op dat moment doen er die er op dat moment naar kijken. de artistieke eindverantwoordelijkheid voor presentaties en projecten van de republiek ligt niet, zoals bij reguliere (co-)producties, bij eventueel betrokken gezelschappen of instituten maar bij de redactie en deelnemers van de republiek.

['belangeloosheid']
de republiek is geen instituut dat zich moet bewijzen. die belangeloze identiteit is een conditio sine qua non voor het functioneren als artistieke vrijplaats. die 'belangeloosheid' uit zich onder meer op de volgende manieren:
-de republiek zal nooit proberen zijn programma te 'vullen' omdat dat bijvoorbeeld beter 'oogt',
-de republiek concurreert niet met betaande voorzieningen: initiatieven die net zo goed of beter ergens anders gerealiseerd kunnen worden verwijst de republiek door,
-het werk in de republiek kan weliswaar een cruciale schakel zijn in de ontwikkeling van individuele kunstenaars of samenwerkingsverbanden maar zal nooit in de plaats treden van de reguliere taakstelling van deelnemende gezelschappen en kunstenaars. een vergelijkbare verhouding bestaat er tot de reguliere activiteiten van co-producent felix meritis: de activiteiten van de republiek zijn van meet af aan gedacht als een continuüm náåst een reguliere programmatie van groepen en kunstenaars in felix meritis (en elders)
-de republiek heeft geen eigen 'bezit'. er wordt ten behoeve van de activiteiten simpelweg gebruik van veler faciliteiten, expertise en personeel. aanvullende subsidies worden uitsluitend ad-hoc aangewend tbv niet reeds anderszins gesalarieerde arbeid en tbv niet via coproducenten te dekken kosten.

structuur en werkwijze

[korte-termijn planning]
de republiek werkt zowel in de productie als in de programmatie ten principale met korte termijnplanning. daardoor kan de republiek doen wat nodig is op het moment dat het nodig is -in plaats van bijvoorbeeld na een ad-hoc subsidieaanvraag anderhalf seizoen later. er is dus steeds maximale ruimte voor plotseling opkomende of al te lang verdrongen artistieke initiatieven. die integrale korte termijn planning is mogelijk a. door het permanent beheer door de republiek van twee ruimtes in felix meritis, b. door het ontbreken van procedures en c. doordat de republiek geen verantwoordelijkheid neemt voor eventuele vervolgen van het werk elders. regelmatig komt het voor dat een inspirerende samenwerking in de republiek leidt tot een vervolg elders: in tournees of in reguliere producties de organisatie van die vervolgen laat de republiek meestal over aan initiatiefnemers of derden. de republiek concentreert zich op inpandige onderzoeken en presentaties.

[ruimte]
vanuit felix meritis worden twee ruimtes min of meer permanent aan de republiek ter beschikking gesteld: de zuilenzaal en de teekenzaal .beide ruimtes werden onder auspicien van jan joris lamers opnieuw ingericht en gerestaureerd en via een interne trap verbonden. allebei zijn ze volledig en professioneel geoutilleerd voor het geven van presentaties en voorstellingen. de teekenzaal wordt vooral gebruikt voor repetities, werksessies, ontvangsten en incidentele presentaties. de zuilenzaal is bestemd voor voorstellingsreeksen en korte termijn programmatie onder auspicien van de republiek en maatschappij discordia. de werkruimte van discordia is de derde ruimte in het gebouw die incidenteel ter beschikking wordt gesteld van de republiek , met name voor de maandelijkse bijeenkomsten.

[geld & diensten]
acteurs, musici, dansers, technici en anderen die in vaste dienst zijn bij een instituut of gezelschap verrichten op vrijwillige basis werkzaamheden binnen de republiek zonder daarvoor (extra) honorering te ontvangen. licht-, geluid-, kostuum- en decorfaciliteiten van deelnemende groepen kunnen tbv projecten worden ingezet, voor de publiciteit kan in grote mate gebruik gemaakt worden van bestaande kanalen (discordia-mailing/ publicaties van de andere groepen en van felix meritis.) administratie en afrekening van aanvullende susidies worden verricht door maatschappij discordia in de persoon van bert kienhuis. door felix meritis wordt op bijna full-time basis de coordinator van de republiek betaald. het aanvullend subsidie dat de republiek aanvraagt zal met name gebruikt worden voor opdrachten, aanvullende productiekosten, honorering van deelnemers die niet in stuctureel gesubsidieerd verband werken & voor reis-en verblijfskosten van deelnemers die niet in amsterdam of niet in nederland wonen.

initiatieven
jan joris lamers is eindredacteur, elske van de hulst is belast met coordinatie en productie. voorstellen en initiatieven bereiken de republiek op zeer veel verschillende manieren en van zeer veel verschillende zijden. zie ook het activiteitenoverzicht. waar nodig na ruggespraak, worden alle ja-nee-wanneer beslissingen genomen door jan joris lamers. belangrijk criterium bij het wel of niet realiseren van een initiatief is steeds: het artistiek belang en de mate waarin het initiatief zijn eigen artistieke doel is en niet wordt ondernomen vanuit effectbejag, artistieke carriereplanning of andere buitenartistieke ambities. als besloten is een bepaald project te realiseren of een bepaalde daad te stellen worden vervolgens alle wegen -intern of extern, gebruikelijk of ongebruikelijk- bewandeld die leiden tot realisatie. de initiatiefnemer moet daarvoor in eerste instantie zelf aan de telefoon of het grit in, waar de mogelijkheden tekort schieten wordt bijgesprongen.

publiek
eén- of meermalige presentaties waarin de resultaten aan het publiek getoond worden zijn van elk project een belangrijk onderdeel. de presentaties kunnen varieren van geruchtmakende éénmalige evenementen tot series waarin het niet altijd gaat om de hoeveelheid publiek maar ook om de ontwikkelingskansen van de uitvoerders. er is inmiddels een fax- en telefoonbestand opgebouwd van mensen die graag langs die snelle weg op de hoogte gehouden worden van de korte termijn programmatie van de republiek. een belangrijke functie in de communicatie tussen deelnemers en tussen deelnemers en publiek vormen de openbare bijeenkomsten die als enig vast onderdeel van de programmatie op elke eerste maandag van de maand plaatsvinden.de toegang op die avonden is gratis, er is ruimte voor het tonen van nieuw werk, voor gesprek, voor het aan de orde stellen van kwesties. de agenda wordt nooit vooraf bekend gemaakt. ook deze avonden kunnen steevast rekenen op ruime belangstelling van een deels vast, deels wisselend publiek.

hoofdstuk 2: activiteiten overzicht 93/94/95

1993:

1-2 :eerste lezing 'rattewit', toneelstuk van arnon grunberg


1-3: eerste lezing 'een stoel hoort niet in zee' van mia meyer, geschreven in opdracht van het amsterdams fonds voor de kunst


4-4: 'twee maal rijnders'
'huilend zink' dialoog voor koudijs en zestig woorden geschreven door gerardjan rijnders, uitgevoerd door paul koek en titus muizelaar en 'roelofarendsveen' nieuwste stuk van gerardjan rijnders, in de toneelschuur gedaan door twee jonge actrices, nu in de republiek gelezen door jan joris lamers en gerardjan rijnders


17-5: lezing van 'timon van athene' van william shakespeare in grote bezetting met toneelspelers uit 3 gezelschappen. vertaling van burgersdijk


20 t/m 24-4: 'de bende' presenteert i.s.m. de republiek 'ach lieve tijd wat moet ik nu met mijn wambuis en hozen' -fragmenten uit de italiaanse komedies van shakespeare. begeleiding jan joris lamers


herhalingen:
mimeopleiding adam 8 en 9-6
felix meritis 18 en 19-6
schouwburg arnhem 22 en 23-6

15 en 16-6: 'de bende' speelt 'de beer' en 'het aanzoek' van anton tsjechow productie de republiek

herhalingen:
arnhem 20 en 21-6

11-10: lezing en becommentariering van 'beleidsplan 94-96' van het nieuwe 'fonds voor de podiumkunsten'
lezing van 'de vaders' van rené eljon


1-11: 'eigenlijk ben ik spaanse' eerste werkvoorstelling door celia nufaar en roos ouwehand
lezing van en reflectie op het 'rapport de boer' van de commissie herziening landelijk toneelbestel (1984) door gerrit korthals altes, otto valkman en jan joris lamers
lezing 'waartoe,waarheen', nieuwe toneeltekst van wanda reisel


6-12: lezing 'kapot', nieuwe toneeltekst van joost sickenga
lezing 'ascese', nieuw toneelstuk van bart meuleman


1994

3 januari: lezing van cultuurparagrafen van de (ontwerp) verkiezingsprogramma's van de nederlandse politieke partijen /lezing van 'januari' van albert blitz


4-8 januari: presentatie 'brief aan vader' van franz kafka door cas enklaar, ernst braches


7 februari: lezing uit werk van ionesco adamov artaud arrabal n.a.v. het verschijnen van 'le theatre et son double' van antonin artaud op 7 feb 1938


15 16 17 feb: orkest 'amsterdam drama' van maurice horsthuis en robert prins speelt muziektheaterrepertoire in de concertzaal. op 15 feb i.s.m. jan joris lamers en matthias de koning: tekstrepertoire


22-26 feb: toneelspelersgezelschap stan speelt 'jdx: public enemy' naar 'een vijand van het volk' van henrik ibsen


7 maart: lezing 'staartstuk' van ramon gieling / 'vietnam' van gerardjan rijnders / 'faust' (fragment) van frans strijards / korte choreografie van truus bronkhorst voor drie oudere heren met talent deel i (solo voor gjr).


18 maart: opening 'salon der dichtkunst'. henri van zanten leest gedichten van thomas bernhard


11 april: lezing van 'gomperts', door albert blitz gedramatiseerde notulen van een vergadering van de kring van nederlandse theatercritici /
choreografie truus bronkhorst voor drie heren- deel 1 en deel 2 (duet voor gjr en jjl),


15 april: salon der dichtkunst: henri van zanten leest engelse liefdesgedichten met tapdance door peter kuit


2 mei: uitzending kanaal 4 kabeltelevisie amsterdam, hoeksteen live verkiezingsspecial: de republiek leest uit en discussieert over de verkiezingsprogrammas van politieke partijen. met martin schouten, theu boermans, albert blitz, otto valkman, titus muizelaar en gerardjan rijnders. tevens lezing fragmenten van een toneeltekst geschreven door frits bolkestein op jeugdige leeftijd.


9 mei: choreografie truus bronkhorst voor drie heren-deel1,deel2, en deel 3 (trio voor gjr, jjl en mj) / twee scenes uit een filmscript van ramon gieling, gelezen door marlies heuer, gerardjan rijnders, titus muizelaar en marien jongewaard / "to dada", improvisatie door pauline kalker, annemiek schenk, peter van heeringen, arlene hoornweg, kaat van zoomeren en arthur sauer,


20 mei: salon der dichtkunst: henri van zanten en matthias de koning lezen jan hanlo en jan emmens


6 juni cas enklaar en annet kouwenhoven spelen in eigen vertaling een fragment uit 'the beard' van m. maclure / lezing 'onze lieve vrouwe van pijn' van bruno mistiaen / openbaar gesprek over de toekomst van onze vakbladen (toneel teatraal, notes, etcetera) in aanwezigheid van een groot aantal (ex-)redactieleden


19 sept: salon der dichtkunst: henri van zanten leest uit 'zo sprak zarathustra' van friedrich nietzsche


21,22,23,24 sept: presentatie 'baal' van bertold brecht door 't barre land/toneelschool arnhem. met vincent van den berg, margijn bosch, jacob derwig, anouk driessen, michiel jansen, peter kolpa, ingejan ligthart-schenk, martijn nieuwerf, simone scholts, ellen walraven, czeslaw de wijs, annet kouwenhoven (regie)


27,28 en 29 sept: presentatie 'amputatie' naar 'maria stuart' van schiller met maarten boegborn, jacob derwig, nannette edens, jorn heijdenrijk, veerle van overloop, ingrid wender, matthias de koning (regie)


10 okt: tom de ket en matthijs rümke openen als leeuwarder echtpaar een nieuwe schouwburg in leeuwarden / judith herzberg leest 'some of my best friends', door haarzelf geschreven voor een groep van duitse en israëlische acteurs / stellingen van frits bolkestein over kunstsubsidiering


17 okt: salon der dichtkunst: jan joris lamers en henri van zanten lezen sonnetten van william shakespeare in het engels en in twee nederlandse vertalingen


7 nov: felix rottenberg bereidt een toespraal voor 'over kunst en politiek', terzijde gestaan door jan kassies, jan joris lamers, otto valkman en andere aanwezigen / jan joris lamers en otto valkman lezen vijf recensies uit het zojuist verschenen boek waarin een derde van de verzamelde artikelen van jacques heijer is uitgegeven.


21 nov: salon der dichtkunst: henri van zanten, bart oomen en richard haasen lezen gedichten uit de 'new york school of poetry'. met werk van john ashbery, james schuyler, frank o' hara


5 dec: scenes voor 8 dansers/danseressen uit werk-in-wording van truus bronkhorst en marien jongewaard / titus muizelaar, gerardjan rijnders en jan joris lamers lezen 'mooi' van gerardjan rijnders


19 december: henri van zanten, matthias de koning, maureen de jong, gillis biesheuvel lezen gedichten van j. slauerhoff



1995

2 jan
openbare bijeenkomst eerste maandagavond van de maand
lezing van het 'onspeelbaar' geachte stuk beurtzang geschreven door de amerikaanse schrijfster djuna barnes en in opdracht van toneelgroep amsterdam in het nederlands vertaald. er werd gelezen door lineke rijxman, en celia nufaar, gevolgd door een gesprek over die speelbaarheid met janine brogt, gerard jan rijnders, barber van der pol


16 jan
salon der dichtkunst:
henri van zanten en marien jongewaard lezen teksten van popartiesten uit de zestiger zeventiger, tachtiger en negentiger jaren. o.a.: bob dylan, jim morrison, nick cave, captain beefheart, pere ubu en tim buckley


6 feb
openbare bijeenkomst eerste maandagavond van de maand
eerste en enige live-uitvoering van een choreografie van karin post en dries van der post voor acht 50 + beeldend kunstenaars/ vormgevers/ architecten en acht jonge danseressen. de choreografie werd ontworpen voor een gedanste documentaire over de aubette in straatsburg en over diens schepper theo van doesburg. m.m.v. : carel weeber, peter struyken, rob van koningsbruggen, ger van elk, carel blotkamp, louis lehmann, jan joris lamers, pieter holstein, benno premsela, wobine busch, isabelle steenbergen, claudia braubach, tyn meys, lea bracher, patricia van nugteren, esmeralda koopman, irma baatje, mai minette lyster, dana sopacha, sarah van lamsweerde,
lezing manifest 'wat is dada' van theo van doesburg door jan joris lamers
lezing 'hela gij bloempje', een net gereed gekomen toneeltekst van albert blitz gelezen door hemzelf en jan joris lamers
een bezoekend toneelspeelster uit münchen leest teksten van karl valentin


15 t/m 19 feb:
joe chaikin spreekt 'texts for nothing' en 'what is the word' van samuel beckett /regie nancy gabor/productie paul binnerts/southern comfort i.s.m. de republiek.

herhalingen:
23t/m 25 feb:in de lantaren rotterdam
1 t/m 4 maart in de singel antwerpen

20 feb:
salon der dichtkunst:
rob klinkenberg en henri van zanten lezen sonnetten van edna st. vincent millay en shakespeare


28 feb -11 mrt:
dood paard in coproductie met maatschappij discordia en de republiek speelt 'troilus en cressida' van william shakespeare
mmv kuno bakker, oscar van woensel, manja topper,jorn heijdenrijk, arlene hoornweg, peter van heeringen, xander straat en jan joris lamers (regie) marten oosthoek en elske van de hulst (productie)


6 maart:
maandelijkse openbare bijeenkomst van de republiek
act van marien jongeaard, anneke bonnema, henri van zanten, katelijne hoorweg, otto sterman, robert steijn, boukje bonnema als prelude op de voorstellingenreeks 'de bomen en het bos' van nieuw west/anneke bonnema.
lezing door gerard jan rijnders en jan joris lamers van 'kleine bezetting' geschreven door willy thomas en jolente de keersmaeker voor de voorstellingenreeks 'kleine bezetting' van toneelspelersgezelschap stan


20 maart:
salon der dichtkunst:
jan langedijk en matthias de koning lezen gedichten van hans favery


24,25,26mrt
judith vindevogel zingt 'harawi', 'chants d'amour et de mort' van olivier messiaen met alain franco piano. productie walpurgis en de republiek. m.m.v. jan joris lamers, ria decorte, jan rispens, elske van de hulst, lucas pairon. onderdeel van de serie hinkstapsprongen in het mijnenveld tussen muziek en theater geproduceerd en gepresenteerd door de republiek


28 mrt-1april:
presentatie door de republiek van 'drie familietragedies', geschreven door oscar van woensel voor zijn eigen groep 'dood paard'. gespeeld door: oscar van woensel, kuno bakker, manja topper. drie delen: 1.amor 2. amor vincit omnia 3. delirium tremens


3 april:
openbare bijeenkomst eerste maandag van de maand
experiment voor computer, samples en zangstem door dirk dekker en janice jackson. lezing van 'hyperventilatie' nieuw toneelstuk van bart meuleman door gerardjan rijnders, kuno bakker, manja topper en otto valkman
lezing door judith herzberg van een artikel over 'ed van thijnerigheden' en taboes. het artikel werd geschreven door willem pijffers en verscheen in de avenuekrant nr 1 jaargang 1995.
gevolgd door discussie met alle aanwezigen over de inhoud.


17 april:
salon der dichtkunst
ria eimers, gijs de lange en henri van zanten lezen uit het verzameld werk van gerrit achterberg


25 - 28 april
presentatie door de republiek van 'the case of the bata-boots' coproductie van laagland, consort, needcompany en monty, tekst en concept: peter halasz en tom jansen. gespeeld door: peter halasz, tony nunciato, gerrit bons, rebecca major en edith caldor. enige nederlandse voostellingen.


1 mei
openbare bijeenkomst eerste maandag van de maand
lezing van ' holland ', een toneeltekst van harrie hageman door gerardjan rijnders, pauline kalker, annet kouwenhoven, jan joris lamers, matthias de koning en annemiek schenke daarna waren er pindas en keken we televisie waarop aflevering 1 van ' de partizanen', gemaakt door toneelgezelschap de trust scenario jan blokker


2-6 mei
9-13 mei
presentatie 'hela gij bloempje' van albert blitz. productie grandtheater groningen ism maatschappij discordia spel: albert blitz en pauline kalker
regie: matthias de koning


15 mei
salon der dichtkunst
integrale lezing van het gedicht "mei' van herman gorter door henri van zanten en annette kouwenhoven


24-27 mei
presentatie van 'jubileum' van tabori, geproduceerd door de kikker en 'de bende': nanette edens, dorus de jongh, trudy klever, peter jan van heeringen, arlene hoornweg


5 juni:
openbare bijeenkomst eerste maandagavond van de maand
jorn heijdenrijk, pauline kalker, ria eimers, matthias de koning, annet kouwenhoven en jan joris lamers lezen 'ralf' een nieuwe toneeltekst van de vlaamse schrijver jan roets


26 sept t/m 31 sept:
toneelgroep 't barre land speelt in coproductie met maatschappij discordia
"götz von berlichingen mit der eisernen hand"van johann wolfgang goethe
met jacob derwig/anouk driessen, ingejan ligthart schenk, vincent van den berg, cseslaw de wijs, peter kolpa, margijn bosch en annet kouwenhoven (regie) ellen walraven (productie)


2 okt:
openbare bijeenkomst eerste maandagavond van de maand
rené eljon leest uit eigen werk in wording: een solo-operette voor rené eljon
jan joris lamers leest de tekst van 'de nietsfabriek', kindermusical van judith herzberg, enkele jaren geleden geschreven, naar vewachting volgend jaar uit te voeren door orkater.


10,13 en 14 october
19 en 21 oktober
'de gasten komen' i.s.m. de republiek maakt en speelt 'iets wat zeurt' (a slight ache) van harold pinter
met gillis biesheuvel, brechtje kraan, henri van zanten (regie) op 10 en 13 oktober tevens: old times van harold pinter met gillis biesheuvel, brechtje kraan, bo sikkens, henri van zanten (regie)


17 t/m 21 oktober
't barre land presenteert i.s.m. de republiek:
'in utero' (english spoken) -special thanx to kurt cobain and his fans-
ingejan ligthart schenk, hans dagelet (regie)


16,17 oktober
24 t/m 28 oktober
toneelgezelschap dood paard speelt in samenwerking met maatschappij discordia ideal husband naar 'an ideal husband' van oscar wilde. kuno bakker, manja topper, katrien meganck, jorn heijdenrijk, oscar van woensel, matthias de koning (regie)


1,2,3 november
elena vink lucia meeuwsen romain bischoff voeren de eerste versie uit van 'elektra' opera a capelle van boudewijn tarenskeen en jan joris lamers (regie). naar sophokles.
een productie van de republiek tot stand gekomen met steun van het fonds voor de podiumkunsten, het fonds voor de scheppende toonkunst en maatschappij discordia. op basis van dezefde partituur volgen nog twee series uitvoeringen door twee andere trioos.


6 november
openbare bijeenkomst
matthijs rümke matthias de koning en tom de ket lezen 'op drift', nieuwe toneeltekst van tom de ket, monoloog van een man in de ruimte. op de achtergrond prijkt de foto die de hubble-telescoop 4 dagen eerder maakte van de geboorte van een ster.
jan joris lamers sprak ten overstaan van een publiek dat hem deels wel deels niet gekend heeft over jan kassies, die die middag begraven werd.


8t/m 11
16t/m 18 november
de gasten komen & stichting who's afraid of ballet spelen van zanten's zesde enscenering van 'hamletmaschine' van heiner müller. met henri van zanten, jan zobel en dina ed dik.


24 25 26 nov
manon heyne, judith vindevogel en charles van tassel zingen de tweede versie van 'elektra' opera a capella van boudewijn tarenskeen en jan joris lamers (regie)


4 dec
toneeelgroep 'leger' speelt het eerste deel van 'de ondergang van de egoïst johann fatzer' van bertold brecht bewerkt door heiner müller. marijke hoogenboom leest in het duits dagboekfragmenten van heiner müller, ernst boreel demonstreert aan de hand van geluidsfragmenten van 'de zigeunerbaron'de politieke inhoud van de operettevorm


8 dec
leger speelt werkvoorstelling van 'de ondergang van de egoïst johann fatzer' van bertold brecht bewerkt door heiner müller.spel: ellen goemans guido van hulzen leo janssen maureen de jong willem kwakkelstein sita manichand en cahit olmez. dramaturgie: pol eggermont vertaling en regie: max van engen productie van leger i.s.m. maatschappij discordia en de republiek


15 16 17 dec
judith mok susanna moncayo en philip curtis zingen de derde versie van 'elektra', opera a capella van boudewijn tarenskeen en jan joris lamers (regie)

hoofdstuk 3: terugblik 93/95

-het werk in de republiek bestond voor het grootste deel uit korte termijn productie voor een ander gedeelte uit korte termijn programmatie van dingen die elders gemaakt werden maar zonder de republiek niet in amsterdam of niet in nederland te zien zouden zijn geweest. zoals de voorstellingen van joe chaikin en peter halasz. af entoe werd ook interessant werk van collega's geprogrammeerd dat na gebleken succes op andere vertoningsplekken -wegens een jaar op voorhand dichtgemetselde planningen- niet snel kon worden geprolongeerd, bv 'de vader' van braches/enklaar en 'drie familietragedies' van dood paard. de republiek hecht er speciale waarde aan om bestaande indelingen in disciplines, generatie en circuit te doorbreken. daaarmee wordt ook de voedingsbodem geschapen voor een onderlinge artistieke solidariteit en collegialiteit. dat staat soms haaks op de tijdgeest van 'ieder voor zich en de markt voor ons allen' maar is wél van onvervangbaar belang is voor de ontwikkeling van gezamenlijke en individuele kwaliteit. het werk leert dat die doorbreking meestal een zinvolle werking heeft op alle betrokkenen en veel kunstmatige leersituaties in doelmatigheid overtreft. (jonge toneel- en mimespelers hebben er bv vaak meer aan om in een omgeving te werken waar meer ervaren collega's in de uitoefening van 'het vak' vanzelf hun pad kruisen dan jarenlang onder deskundige begeleiding te worden geparkeerd in speciaal voor die generatie opgerichte reservaten.)

-door de republiek werd verschillende malen (aanvullende) ad-hoc subsidie aangevraagd voor opdrachten, productiekosten, honorering van deelnemers die niet in stuctureel gesubsidieerd verband werken & voor reis-en verblijfskosten van deelnemers die niet in amsterdam of niet in nederland wonen. in de begroting werden telkens de niet onaanzienlijke investeringen van de groepen en van felix meritis in de republiek gekapitaliseerd en geoormerkt. er werden verschillende aanvragen gedaan bij de gemeente amsterdam (resp amsterdams fonds voor de kunst) en bij het landelijk fonds voor de podiumkunsten. struikelblok in de toekenning vormde herhaaldelijk het niet lang van te voren willen en kunnen vastleggen van de concrete uitwerking van projecten. subsidie werd wel toegekend door het fonds voor de podiumkunsten tbv het konkrrete operaproject 'elektra' (gerealiseerd door de republiek in 1995) en voor 'activiteiten op het terrein van het muziektheater' door het amsterdams fonds voor de kunst (seizoen 95-96). tot de subcommissie podiumkumsten van het belgisch nederlands cultureel akkoord werden zowel in april als in november '94 twee verzoeken gericht om (aanvullende) subsidie tbv de belgisch-nederlandse samenwerking in de republiek. de verantwoordijke ambtenaren hebben het niet opgebracht om op die verzoeken zelfs maar te antwoorden.

-steun in de vorm van geld, diensten en/of faciliteiten werd in deze periode structureel geleverd door felix meritis, maatschappij discordia, nieuw west, toneelgroep amsterdam, incidenteel door onder andere dasarts, dood paard, donemus, walpurgis,monty, toneelschuur.

-door het uitblijven van aanvullende middelen kon de republiek in deze aanloopperiode uitsluitend datgene realiseren dat met extra inspanning maar zonder al te veel extra kosten gedaan kon worden: prolongatie van de regelmatige aandacht voor nieuwe nederlandstalige toneelteksten, een serie initiatieven van en met enkele pas afgestudeerde toneelspelers uit arnhem, amsterdam, brussel en antwerpen, de maandelijkse salon der dichtkunst onder auspicien van henri van zanten, een serie onderzoeken en projecten op het terrein van het muziektheater, openbare kunstenaarsgesprekken en éénmalige acts die naar hun aard nergens anders een plek zouden kunnen vinden (bv de choreografie van truus bronkhorst voor 3 artistiek leiders, de hommage aan dada van arthur sauer c. s.). de eerste maandagavond in de maand bleef gehandhaafd als vaste openbare bijeenkomst waarop nieuw werk gepresenteerd wordt & brandende kwesties door kunstenaars aan de orde worden gesteld. die eerste maandag is tevens gaan functioneren als vast ontmoetingspunt voor regelmatige en incidentele deelnemers aan de republiek.

-enkele projecten waarvoor in de afgelopen periode noodzakelijke aanvullende subsidiering uitbleef, zijn nog niet van de agenda van de republiek geschrapt. dat geldt onder meer voor de belgisch-nederlandse samenwerking, voor internationale samenwerkingen als de 'tussensteedse toneelspelersprojecten' (amsterdam/ wenen/brussel/berlijn, voor onderdelen van 'het ideale interview' en voor speciale samenwerkingen op het terrein van het muziektheater (inmiddels dus op bescheiden schaal gehonoreerd door de gemeente amsterdam tbv het seizoen 95-96)

-aanvankelijk werd gewerkt met een redactie bestaande uit afvaardigingen van de instituten die bij de oprichting betrokken waren. tot medio 1994 waren dat naast de eidrdacteur en de coördinator: gerardjan rijnders en titus muizelaar van toneelgroep amsterdam, marien jongewaard en otto valkman van nieuw west. toen het aantal deelnemers zich ging uitbreiden en initiatieven van steeds meer verschillende kanten kwamen, bleek deze structuur te log. in de praktijk kwamen de beslissingen neer op de eindredacteur in samenspraak met de coördinator en eventueel betrokken derden. de beide vertegenwoordigers van toneelgroep amsterdam waren bovendien teleurgesteld in de deelname van hun eigen achterban, de toneelspelers van tga. waar zij gehoopt hadden een structurele deelname aan de republiek ook te kunnen aanwenden tbv de artistieke emancipatie van hun eigen tableau, bleek slechts een enkeling sporadies bereid om naast het drukke reguliere rooster op vrijwillige basis te participeren in de republiek.
sinds de 'ontbinding' van de redactievorm is er grotere openheid naar meer kanten voor suggesties en initiatieven. de werkvorm is 'lichter' , de sleutelfiguren zijn bereikbaar en beslissingen kunnen ter plekke genomen worden.

-het activiteitenoverzicht van de republiek van 1993 t/m 1995 geeft verder aanleiding tot de volgende constateringen:
-er wordt in toenemende mate in de republiek gewerkt door kunstenaars die niet gebonden zijn aan één van de oprichtende gezelschappen.
-er wordt in toenemende mate in de republiek gewerkt door jonge (toneel-)spelers, vaak in samenwerking met andere/oudere collegaas
-er is een constante aandacht voor nieuw nederlandstalig (toneel-)werk
-er is een toename van multidiscipinair werk
-de activieiten breiden zich gestaag uit

> overzichtspagina / voorpagina / recent repertoire / de vere bulletin / agenda / affiches / associaties / electronische post/ felix meritis / l ijst van stukken / tooneelcatalogus / zuilenzaal / reservepagina / grafiek / de eerste republiek/ verwanten/ politiek subsidie en pamfletten/ film en fotoo album<